
Ύπνωση- μύθος ή αλήθεια;
4 Φεβρουαρίου, 2024
Σωματικές επιδράσεις της ύπνωσης.
4 Φεβρουαρίου, 2024Ύπνωση είναι φυσική κατάσταση που μπορεί να βιώνει ο καθένας. Ο καθένας έχει την δυνατότητα να υποβληθεί σε ύπνωση. Σε κατάσταση ύπνωσης το άτομο αποκτά μια ιδιαίτερα διευρυμένη μνήμη, θυμάται πράγματα, συναισθήματα και γεγονότα που ίσως να έχε ξεχάσει. Έτσι, ορισμένες φορές δημιουργείται μια ψευδαίσθηση ότι έχει αποκτήσει μια περίεργη μυστηριώδη διαύγεια, ακόμα και σε εμβρυακό στάδιο και μπορεί να μοιάζει με παραίσθηση.
Πριν από 5.000 χρόνια, οι Αιγύπτιοι και οι Βαβυλώνιοι θεράπευαν με υπνωτικές τεχνικές, οι Σουμέριοι, οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι γνώριζαν το θεραπευτικό ύπνο. Ο οφθαλμίατρος James Braid, στις αρχές του 19ου αιώνα φέρεται να ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο ύπνωση για την trance, που είχε μάθει από τους προκατόχους του, ενώ στην Ινδία, ο James Esdaile, την ίδια χρονική περίοδο, έκανε 1.000 μικρές επεμβάσεις και 300 μεγαλύτερες, από τις οποίες οι 19 ήταν ακρωτηριασμοί με ύπνωση.
Όμως στη συνείδησή μας η ύπνωση συνδέεται με τον Freud ίσως επειδή εκείνος έδωσε έμφαση στη μέθοδο της ύπνωσης στη σύγχρονη εποχή με σκοπό την θεραπεία των ψυχικών διαταραχών. Το 1886 εγκαταστάθηκε στη Βιέννη ως νευρολόγος με δύο «όπλα» που χρησιμοποιούσε για την θεραπεία: την ηλεκτροθεραπεία και τον υπνωτισμό. Επειδή όμως πίστευε ότι η ηλεκτροθεραπεία δεν είχε να του προσφέρει πολλά, το εγκατέλειψε κ βασίστηκε κυρίως στην ύπνωση που τη θεωρούσε πιο αποτελεσματική. Ο Freud χρησιμοποιούσε την μέθοδο της ύπνωσης και της υποβολής για τη θεραπεία της υστερίας σε γυναίκες καθώς εκείνη την εποχή ήταν αρκετά συχνό και ανησυχητικό φαινόμενο. Αυτός υπνώτιζε τις ασθενείς του με σκοπό να τις κάνουν να ξαναγυρίσουν στην ψυχική κατάσταση όπου το σύμπτωμα είχε πρωτοεμφανιστεί, έτσι ώστε εμφανίζονταν οι ασυνείδητες αναμνήσεις και οι ιδέες. Η εξήγηση και η προέλευση των συναισθημάτων των ασθενών αποτελούσε την κάθαρσή τους καθώς έκανε τους ασθενείς να απαλλαγούν από τις «τρομακτικές» αναμνήσεις και τα συμπτώματα να υποχωρήσουν.
Σήμερα την ύπνωση χρησιμοποιούν για την θεραπεία διαφόρων ψυχικών διαταραχών όπως είναι άγχος, στρες, ιδεοληψία, κάπνισμα, φοβίες, κατάθλιψη, διαταραχές προσωπικότητας, σεξουαλικά προβλήματα, άγχος, αυτοάνοσα νοσήματα, ψυχοσωματικά συμπτώματα, κτλ.
Επειδή οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές δημιουργούνται εξαιτίας της διαταραχής της ισορροπίας του ψυχισμού, η μέθοδος της ύπνωσης επαναφέρει αυτή την ισορροπία και προκαλεί την θεραπεία του ασθενή. Η κλινική υπνοθεραπεία δηλαδή βοηθά τον ασθενή να καταφέρνει ελέγξει και να αλλάξει τον τρόπο που αντιδρά σε διάφορα ερεθίσματα, ώστε να ερμηνεύει διαφορετικά και να συμπεριφέρεσαι διαφορετικά. Ο υπνωτισμός επηρεάζει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, ακόμα μπορεί να βελτιώσει τη νοητική συγκέντρωση.
Η θεωρία της νεοδιάστασης υποστηρίζει πως η ύπνωση προκαλεί μια κατάσταση έκστασης, δηλαδή του διαχωρισμού της συνείδησης. Ενώ τα χαρακτηριστικά της ύπνωσης είναι:
- Υψηλή συγκέντρωση της προσοχής και προσήλωση
- Διαταραγμένη αίσθηση του χρόνου και του εαυτού του ατόμου
- Μειωμένη αυτοσυνείδηση
- Μη λογική, συμβολική, μεταφορική σκέψη
- Υποβλημότητα- η τάση αποδοχής και απόκρισης στις υποδείξεις κατά τη διάρκεια της ύπνωσης
Ο καθένας από μας μπορεί να υποβληθεί επιτυχώς σε ύπνωση, και όχι μόνο κάποια άτομα με «ειδικές»ιδιότητες. Αυτό σημβαίνει επειδή η δεκτικότητα στην υποβολή βρίσκεται σε χειμερία νάρκη σε κάθε άνθρωπο, αλλά δεν την αντιλαμβάνεται επειδή πρυτανεύει η λογική. Όταν αντίθετα προκαλείται ύπνωση, τότε αυτή η δεκτικότητα απελευθερώνεται, κυριαρχεί η φαντασία και οι εντυπώσεις μετατρέπονται σε αισθήσεις και εικόνες.
Η ύπνωση μπορεί να πραγματοποιηθεί πιο εύκολα κάτω από τις δυο βασικές συνθήκες:
- Την εγκαθίδρυση μιας συναισθηματικής σχέσης ανάμεσα στον υπνωτιστή και τον υπνωτιζόμενο η οποία χαρακτηρίζεται από την απόλυτη εμπιστοσύνη και υποταγή του δεύτερου στον πρώτο.
- Το χειρισμό των φυσιολογικών αντιδράσεων του υπνωτιζόμενου από τον υπνωτιστή.
Η διαδικασία της ύπνωσης γίνεται με την επικέντρωση των αισθήσεων στο εσωτερικό του ατόμου (εσωτερική εστίαση). Πρόκειται για μια ευχάριστη και άνετη διαδικασία χαλάρωσης και αφήματος, όπου ο καθένας μπορεί να πετύχει να πραγματοποιήσει τις θετικές αλλαγές που επιθυμεί.
Αλεξάνδρα Κολέσνικ Ψυχολόγος MSc, ειδίκευση στην Κλινική Ύπνωση με Βιοθυμική Προσέγγιση και στην Γνωσιακή Συμπεριφορική Κλινική Υπνοθεραπεία