Βελτίωση της επικοινωνίας.

Σύμφωνα με τις έρευνες του Τζορτζ Μίλλερ το 1956 κάθε δευτερόπλεπτο οι αισθήσεις μας βομαβαρδίζονται από εκατομμύρια δεδομένα, ενώ το συνειδητό μας μπορεί να επεξεργαστεί μόλις πέντε με εννέα δεδομένα ταυτόχρονα. Όλες οι υπόλοιπες πληροφορίες φιλτράρονται μέσα από «ασυνείδητα φίλτρα» τα οποία ονομάζονται μεταπρογράμματα. Αυτά καθορίζουν που στρέφουμε την προσοχή μας, πως επεξεργαζόμαστε τα δεδομένα και πως τα εκφράζουμε.

Μαθαίνοντας και παρατηρώντας αυτά τα μεταπρογράμματα στον εαυτό μας και στους άλλους μπορούμε να διευκολύνουμε την καθημερινότητά μας και την επικοινωνία μας με τους άλλους.

Παρόλο που υπάρχουν πολλά μεταπρογράμματα εδώ θα μελετήσουμε τα έξι πιο συνηθισμένα.

1. Πρόληψη/Αντίδραση

Πρόληψη: τάση να αναλαμβάνετε δράση και να προκαλείτε εξελίξεις. Αναλαμβάνετε δράση και ολοκληρώνετε τις εκκρεμότητες. Ίσως οι άλλοι να εκνευρίζονται μαζί σας, ειδικά αυτοί που λειτουργούν αντιδραστικά. Κάποιες φορές δείχνετε ιδιαίτερη προτίμηση στις δουλειές που έχουν σχέση με τις πωλήσεις.

Αντίδραση: προτίμηση στο να κάνετε μια εκτίμηση των πραγμάτων και περιμένετε να συμβούν. Αντιδράτε στις καταστάσεις και ταυτόχρονα προτιμάτε να ηγεθεί κάποιος άλλος. Αναλαμβάνετε δράση μόνο εάν θεωρείτε ότι είναι κατάλληλη στιγμή. Έχετε την τάση να υπεραναλύετε καταστάσεις.

Ανάλογα τις συνθήκες κάποιος μπορεί να εκδηλώνει τάσεις πρόληψης ή αντίδρασης, π.χ. στο εργασιακό περιβάλλον να λειτουργεί αντιδραστικά, ενώ στην οργάνωση των διακοπών να λειτουργεί προληπτικά.

2. Προσέγγιση/Απομάκρυνση

Η πλειοψηφία των ανθρώπων λειτουργεί με το σκεπτικό προσέγγισης του ευχάριστου και απομάκρυνσης του δυσάρεστου. Το ευχάριστο και το δυσάρεστο βέβαια ορίζεται από τις αξίες και τις πεποιθήσεις του καθενός.

Προσέγγιση: διατηρείτε σταθερή την συγκέντρωση σε έναν συγκεκρομένο στόχο και όχι στο να λύσουν τα πιθανά προβλήματα. Συχνή η χρήση των λέξεων «καταφέρνω», «παίρνω», «κερδίζω», «έχω», «κατορθώνω», «πετυχαίνω», κτλ.

Απομάκρυνση: επικεντρώνεστε στην επίλυση και στην αποφυγή των πιθανών προβλημάτων. Συχνή η χρήση των λέξεων «αποφεύγω», «καραργώ», «αποτρέπω», «ξεφορτώνομαι», «επιλύω», κτλ.

3. Επιλογές/Διαδικασίες

Επιλογές: προτιμάτε να δοκιμάζετε νέους τρόπους, αγαπάτε την ποικιλία, σας αρέσει να αρχίζετε να κάνετε πράγματα ακόμα και αν δεν τα ολοκληρώνετε πάντα. Δοκιμάζετε νέες μεθόδους και παρακάμπτετε τους κανόνες. Χρησιμοποιείτε τις φράσεις «αυτοσχεδιάζω», «παρακάμπτω τους κανόνες», «δυνατότητες», «πειραματίζομαι», «ας δοκιμάσω και άλλον τρόπο», κτλ.

Διαδικασίες: προτιμάτε να ακολουθείτε καθορισμένες μεθοδολογίες, κανόνες και διαδικασίες. Δεν προτιμάτε τις αλλαγές, ακολουθείτε το κάθε βήμα της διαδικασίας μέχρι το τέλος και αν για κάποιους λόγους δεν τα καταφέρνετε μπορεί να απογοητευτείτε. Χρησιμοποιείτε τις φράσεις «ακολουθώ τα βήματα», «υπακούω τους κανόνες», «βήμα προς βήμα», κτλ.

4. Εσωτερικό/Εξωτερικό

Εσωτερικό: εμπιστεύεστε την κρίση σας και τον εαυτό σας για να πάρετε μια απόφαση, βασίζεστε στα δικά σας κριτήρια. Χρήση φράσεων «μόνο εσύ μπορείς να το κρίνεις», «είναι δικό σου θέμα», «δες το και μόνος σου», «εσύ αποφασίζεις», κτλ.

Εξωτερικό: χρειάζεστε την γνώμη των άλλων για να πάρετε μια απόφαση, χρειάζεστε τον έπαινο και τις αντιδράσεις των άλλων για να ξέρετε πως τα πηγαίνετε. Χρήση φράσεων «μου έχουν πει», «οι άλλοι πιστεύουν ότι», «μου είπε το εξής», κτλ.

5. Γενικό επίπεδο/ Επίπεδο λεπτομέρειας

Γενικό επίπεδο: βλέπετε την γενική εικόνα μιας κατάστασης, δυσκολεύεστε με τις λεπτομέρειες και προτιμάτε το γενικό ή θεωρητικό επίπεδο. Χρησιμοποιείτε τις λέξεις «επισκόπηση», «γενική εικόνα», «στόχος», κτλ.

Επίπεδο λεπτομέρειας: σχεδιάζετε βήμα βήμα την πορεία για τον μεγάλο στόχο, ασχολείστε με λεπτομέρειες. Έχετε δυσκολία στο να καθορίσετε τις προτεραιότητες και επεξεργάζεστε τις πληροφορίες σειριακά. Χρησιμοποιείτε τις λέξεις «σχέδιο», «πρόγραμμα», «ειδικά», κτλ.

6. Ομοιότητα/Διαφορά

Ομοιότητα: όταν μαθαίνετε κάτι καινούριο προσπαθείτε να ταυτίσετε τις νέες πληροφορίες με τις ήδη υπάρχουσες. Δεν προτιμάτε τις αλαλγές και τις θεωρείτε απειλητικές για την ισορροπία σας. Χρήση λέξεων «ίδιος», «ολόιδιος», όπως πάντα», αμετάβλητος», κτλ.

Διαφορά: όταν μεθαίνετε κάτι καινούριο και παρατηρείτε σε τι διαφέρουν οι νέες πληροφορίες από τις ήδη υπάρχουσες. Χρειάζεστε συχνές αλλαγές, βαριέστε εύκολα. Χρήση λέξεων «διαφορετικός», «ολοκαίνουριος», «τροποιήση», κτλ.

Δεν χρησιμοποιούμε ένα μεταπρόγραμμα μόνο και για όλη μας την ζωή, αλλά συνηθίζουμε να λειτουργούμε με συνδυασμό μεταπρογραμμάτων, ανάλογα τις συνθήκες και ποιο μεταπρόγραμμα θεωρούμε πιο άνετο για μας.

Οπότε μπορούμε να εντοπίσουμε τα μεταπρογράμματα που χρησιμοποιούμε σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει στο εντοπίσουμε τα μεταπρογράμματα που έχουν επιτυχία σε κάποιους τομείς και να μάθουμε να τα χρησιμοποιούμε στους τομείς που έχουμε λιγότερη επιτυχία.

Η αναγνώριση των μεταπρογραμμάτων βοηθάει επίσης στην επίλυση προβλημμάτων επικοινωνίας, καθώς αναγνωρίζοντας σε ποιο μεταπρόγραμμα βρίσκεστε εσείς και ο άλλος μπορείτε να αντιληφθείτε για ποιο λόγο έχετε συγκρουσιακές καταστάσεις και να προσαρμοστείτε πιο εύκολα.

Προσπαθήστε να παρατηρείτε τον τρόπο λειτουργίας των άλλων αλλά και το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούν. Αυτό μπορεί να σας διευκολύνει την καθημερινότητά σας και την επικοινωνία με άλλους ανθρώπους.